استاندارد سیم و کابل

استاندارد سیم و کابل ضرورتی برای ایمنی و کارایی تجهیزات و تاسیسات برقی به شمار می¬آید. استفاده از سیم و کابل استاندارد در تاسیسات برقی، امری حیاتی برای تضمین ایمنی و کارایی آن‌ها است. این استانداردها با تعیین مشخصات فنی دقیق، از جمله جنس هادی، عایق، روکش، و سایر ویژگی‌ها، اطمینان حاصل می‌کنند که سیم و کابل‌ها می‌توانند به طور ایمن و بدون نقص در برابر بارهای الکتریکی، شرایط محیطی و تنش‌های مکانیکی عمل کنند.
رعایت استانداردها در تولید، واردات و عرضه سیم و کابل، وظیفه‌ای همگانی است که بر عهده تولیدکنندگان، واردکنندگان، فروشندگان و مصرف‌کنندگان نهایی می‌باشد. با انتخاب و استفاده از سیم و کابل‌های استاندارد، می‌توانیم به حفظ ایمنی خود و افرادمان، ارتقای کیفیت تاسیسات برقی و صرفه جویی در مصرف انرژی کمک نماییم.
در مطالعه این مطلب با ما همراه شوید تا بیشتر در مورد استاندارد سیم و کابل با هم گفتگو کنیم.

انواع استاندارد سیم و کابل

1. استاندارد ملی ایران: مهم‌ترین و جامع‌ترین استاندارد برای تولید سیم و کابل در ایران است که توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین و ابلاغ می‌شود و شامل استانداردهای مختلف برای انواع سیم و کابل، از جمله سیم‌های افشان، مفتولی، فشار ضعیف، فشار قوی و… است.
2. استانداردهای بین‌المللی: توسط سازمان‌های بین‌المللی مانند IEC (کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک) تدوین و ابلاغ شده و از اعتبار و پذیرش جهانی برخوردار هستند. این استانداردها در کنار استاندارد ملی ایران، می‌توانند تولید سیم و کابل در ایران قرار می­گیرند.
3. استانداردهای اختصاصی: این مجموعه توسط شرکت‌ها و سازمان‌های خاص برای تولید سیم و کابل با کاربردهای ویژه در برخی از پروژه‌ها و صنایع خاص مورد استفاده قرار گیرند.

استاندارد نام‌گذاری در سیم و کابل

در ایران، برای نام‌گذاری سیم و کابل از استاندارد VDE استفاده می‌شود که توسط موسسه استاندارد آلمان تدوین شده است. در استاندارد سیم و کابل در بخش نامگذاری از یک سری حروف و اعداد برای شناسایی ساختار، جنس هادی، عایق، روکش، نوع زره و سایر مشخصات کابل و سیم استفاده می‌کند.

کد نام‌گذاری سیم و کابل طبق استاندارد VDE به طور کلی به شکل زیر است:

N(A)YY(X)K(S)H(M)R(B)F(G)RE(RM)SM(SE) که شامل موارد زیر است:

N(A): جنس هادی

• N: مس
• A: آلومینیوم

YY(X): عایق و روکش

• Y: PVC
• 2Y: PE
• X: XLPE

K(S): شیلد

• K: شیلد مسی
• S: شیلد جداگانه برای هر رشته

H: عایق بدون هالوژن

M: تعداد رشته‌های هادی

• E: تک رشته
• M: چند رشته

R: هادی:

R: دایره‌ای

B: زره فولادی

F: زره فولادی گالوانیزه تخت

G: نوار فولادی گالوانیزه مارپیچی

RE(RM): شکل هادی

• RE: تک رشته‌ای با مقطع گرد
• RM: چند رشته‌ای با مقطع گرد

SM(SE): شکل هادی رشته‌ای

• SM: فشرده
• SE: فشرده یا متراکم با چند رشته

0.6/1 KV: ولتاژ نامی 0.6 کیلو ولت بین فاز و نول و 1 کیلو ولت بین فازها

برای مثال استاندارد سیم و کابل Nyyre 0.6/1 KV به معنای N: هادی مسی، yy: عایق و روکش PVC، r: هادی دایره‌ای و e: تک رشته است.

گرچه ممکن است ترتیب حروف در کد VDE به جزئیات جزئی تغییر کند، اما این تغییرات معمولا جزئی بوده و تاثیری بر معنای کلی کد ندارد. ممکن است حروف و اعداد دیگری نیز در کد وجود داشته باشند که اطلاعات خاص مربوط به کابل یا سیم را نشان می‌دهند. به همه این حروف و اعداد باید توجه کامل شود. برای درک دقیق معنی کامل کد نیز باید به استاندارد VDE یا منابع معتبر دیگر مراجعه نمود.

استاندارد تولید سیم افشان را بشناسیم

تولید سیم افشان در ایران طبق دو استاندارد اصلی انجام می‌شود:

1. استاندارد ملی ایران 607:

استاندارد سیم و کابل در این بخش الزامات مربوط به هادی، عایق، روکش، علامت‌گذاری، خواص الکتریکی و مکانیکی، آزمایش‌ها و… برای سیم‌های افشان با ولتاژ 450/750 ولت و سطح مقطع 0.5 تا 240 میلی‌متر مربع را مشخص می‌کند.

2. استاندارد بین‌المللی IEC 60227:

این استاندارد سیم و کابل الزاماتی مشابه با استاندارد ملی ایران 607 داشته و تطابق با استانداردهای بین‌المللی و به‌روز بودن را به ارمغان می‌آورد.

آشنایی با استاندارد تولید سیم و کابل مفتولی

استاندارد سیم و کابل مفتولی از موارد مهم این مجموعه و به شرح زیر است:

در ایران، دو استاندارد سیم و کابل اصلی برای تولید سیم و کابل مفتولی وجود دارد:

1. استاندارد ملی ایران به شماره 607: این استاندارد بر اساس استاندارد بین‌المللی IEC 60228 تدوین شده است و به طور کلی برای سیم و کابل‌های مفتولی با روکش PVC، عایق XLPE و هادی مسی کاربرد دارد.
2. استاندارد ملی ایران به شماره 1186: این استاندارد برای سیم و کابل‌های مفتولی با روکش PVC، عایق PVC و هادی آلومینیومی تدوین شده است.

هر دو استاندارد فوق الزامات مربوط به مشخصات فنی سیم و کابل مفتولی، از جمله موارد زیر را تعیین می‌کنند:

• جنس هادی: مس یا آلومینیوم
• تعداد رشته‌های هادی: تک رشته‌ای یا چند رشته‌ای
• قطر هادی: بر حسب میلی‌متر
• نوع عایق: PVC یا XLPE
• ضخامت عایق: بر حسب میلی‌متر
• نوع روکش: PVC
• ضخامت روکش: بر حسب میلی‌متر
• ولتاژ نامی: بر حسب ولت
• آزمایش‌های فیزیکی و الکتریکی: مانند تست کشش، تست خم شدن، تست ضربه، تست نفوذپذیری عایق و تست ولتاژ

علاوه بر این موارد استانداردهای دیگری نیز برای سیم و کابل مفتولی با کاربردهای خاص، مانند سیم و کابل‌های نسوز یا سیم و کابل‌های شیلددار وجود دارد.

مزایای رعایت استاندارد در سیم و کابل چیست؟

رعایت این استانداردها توسط تولیدکنندگان سیم و کابل مفتولی الزامی بوده و به منظور اطمینان از کیفیت و ایمنی این محصولات، توسط سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نظارت و کنترل می‌شود.

انتخاب و استفاده از سیم و کابل مفتولی استاندارد، تضمین کننده ایمنی، کارایی و طول عمر تاسیسات برقی شما خواهد بود.

برخی از مزایای استفاده از سیم و کابل مفتولی شامل ایمنی، کارایی، طول عمر و سازگاری این محصولات است.

عدم رعایت استانداردها در سیم و کابل می‌تواند منجر به عواقب ناگوار مانند آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی، اتلاف انرژی و خرابی تجهیزات شود. به همین دلیل، استفاده از سیم و کابل‌های دارای علامت استاندارد ملی ایران، که توسط سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تایید شده‌اند، الزامی است.

استاندارد رنگ‌بندی کابل کدام است؟

در ایران، استاندارد ملی ایران به شماره 803 برای رنگ‌بندی کابل‌های برق استفاده می‌شود. این استاندارد بر اساس استاندارد بین‌المللی IEC 60446 تدوین شده و به منظور شناسایی آسان سیم‌ها و جلوگیری از اشتباهات در هنگام نصب و کار با تاسیسات برقی، رنگ‌های خاصی را برای هر فاز، نول و ارت تعیین می‌کند.

رنگ‌بندی استاندارد کابل‌های برق در ایران به شرح زیر است:

1. فاز R: قهوه‌ای
2. فاز S: سیاه
3. فاز T: خاکستری
4. نول: آبی
5. ارت: زرد-سبز

ترتیب رنگ‌ها در کابل‌های سه رشته‌ای و چهار رشته‌ای مطابق با ترتیب استاندارد و در کابل‌های تک رشته‌ای، رنگ هادی همان رنگ فاز است.

در برخی موارد، ممکن است از رنگ‌های دیگری برای کابل‌های برق با کاربردهای خاص، مانند کابل‌های فشار ضعیف یا کابل‌های کنترل، استفاده شود. رعایت این استاندارد توسط تولیدکنندگان و نصابان کابل‌های برق الزامی بوده و مزایای استفاده از استاندارد رنگ‌بندی کابل شامل شناسایی آسان سیم‌ها از یکدیگر، جلوگیری از بروز اشتباهات و ایمنی است

علاوه بر استاندارد ملی ایران 803، استانداردهای دیگری نیز برای رنگ‌بندی کابل‌های شبکه، مخابراتی و سایر انواع کابل‌ها وجود دارد که آشنایی با آنها برای انتخاب و استفاده صحیح از کابل‌ها در هر کاربرد خاص ضروری است.

چه کابلی استاندارد است؟

برای تعیین اینکه یک کابل استاندارد است یا خیر، به اطلاعات کاملی در مورد نوع کاربرد، مشخصات فنی و علامت استاندارد آن نیاز است. به طور کلی می­توان گفت کابلی استاندارد است که دارای مشخصات زیر باشد:

1. مطابق با استانداردهای ملی ایران یا بین‌المللی تولید شده باشد.
2. دارای علامت استاندارد معتبر از سازمان استاندارد و تحقیقات ایران باشد.
3. مشخصات فنی آن با کاربرد مورد نظر مطابقت داشته باشد.
4. توسط تولیدکنندگان معتبر و شناخته شده تولید شده باشد.

برای اطمینان از استاندارد بودن کابل، باید به موارد فوق توجه کنید و در صورت نیاز از متخصصان یا فروشندگان معتبر مشاوره بگیرید.

استاندارد سیم و کابل، مجموعه‌ای از الزامات فنی است که برای تضمین کیفیت، ایمنی و کارایی این محصولات تدوین شده است. مهم‌ترین الزامات فنی این استاندارها شامل مشخصات هادی، عایق، نوع، ضخامت، مقاومت الکتریکی، مقاومت در برابر حرارت، غلاف، آزمایش‌ها، علامت‌گذاری، سازگاری، شرایط حمل و نقل و انبارداری شامل ضوابط مربوط به جابجایی و نگهداری ایمن است.

رعایت این الزامات، کیفیت، ایمنی و کارایی سیم و کابل را تضمین کرده و از بروز خطرات و خسارات احتمالی جلوگیری می‌کند.